Nieuwkoopse Plassen,
De provincie Zuid-Holland is van plan om dit jaar €1 miljoen beschikbaar te stellen om boeren rondom de Nieuwkoopse Plassen die hun bedrijf willen verplaatsen te helpen. Diverse boeren hebben aangegeven dit te willen, en tegelijk zou dit bijdragen aan een duurzame toekomst van het gebied. Zonder subsidie is verplaatsen voor deze boeren financieel onhaalbaar en op landelijke regelingen kunnen zij geen aanspraak maken. De regeling van de provincie moet nu uitkomst bieden.
Gedeputeerde Staten hebben de subsidieregeling inmiddels vastgesteld. Er ligt nu een voorstel bij Provinciale Staten om voor 2022 een subsidieplafond van €1 miljoen vast te stellen. Gedeputeerde Staten willen de regeling eerst specifiek openstellen voor het gebied rond de Nieuwkoopse Plassen. In dit gebied moet namelijk een aantal grote en urgente opgaven worden gerealiseerd, waaraan verplaatsing van bedrijven kan bijdragen: denk aan vermindering van bodemdaling en CO2-uitstoot, verbetering van de biodiversiteit en waterkwaliteit, de aanpak van stikstof en de verduurzaming van de blijvende landbouw.
Sterkere natuur én toekomstbestendige landbouw
Het gebied waar het om gaat ligt direct naast het Natura 2000-gebied Nieuwkoopse Plassen en De Haeck. De provincie is er sinds 2020 aan de slag met boeren, Natuurmonumenten, waterschappen, gemeenten, de provincie Utrecht en andere belanghebbende partijen om onder meer stikstof en bodemdaling aan te pakken. Gedeputeerde Meindert Stolk (landbouw): “Doel is herstel van de natuur én een vitale toekomstbestendige landbouw. Maar landbouw zal niet meer op dezelfde manier of op iedere plek kunnen. Daarnaast is er meer ruimte nodig voor de boeren die blijven. Zij moeten immers maatregelen nemen, en zullen bijvoorbeeld meer grasland nodig hebben voor hetzelfde aantal koeien. Boeren die willen verplaatsen helpen dus bij het oplossen van deze vraagstukken.”
Hoge kosten
Verplaatsen brengt echter vaak hoge kosten met zich mee. Zo moeten installaties door gespecialiseerde bedrijven worden gedemonteerd, verhuisd en weer gemonteerd op de nieuwe locatie. Er zijn bedrijfskundige adviezen nodig en vaak moet de nieuwe locatie worden aangepast. Daarnaast is de koopsom van de nieuwe locatie soms hoger dan de verkoopopbrengst. Er zijn inmiddels landelijke subsidieregelingen voor boeren die willen stoppen, maar die vergoeden alleen de verkoop van het bedrijf en de niet de kosten van verplaatsing. Tevens kunnen niet alle boeren daar gebruik van maken.
Voorstel is dat via de subsidieregeling van de provincie dit jaar €1 miljoen beschikbaar komt voor het gebied rond de Nieuwkoopse plassen. De subsidieregeling wordt opengesteld vooruitlopend op het gebiedsplan waar nog aan wordt gewerkt. De provincie moet dat later dit jaar inleveren bij het Rijk in het kader van de Gebiedsgerichte Aanpak Stikstof. Stolk: “Omdat enkele boeren nu al hebben aangegeven te willen verplaatsen, hebben we toch vast deze regeling ontworpen. We weten immers dat dit nodig is om het gebied toekomstbestendig te maken.”
Andere gebieden en stoppers
Gedeputeerde Baljeu (Stikstof) geeft aan dat de regeling een van de resultaten is van hoe de provincie samen met diverse gebiedspartijen werkt maakt van de Gebiedsgerichte Aanpak Stikstof. “Boeren hier in Nieuwkoop konden geen aanspraak maken op regelingen van het Rijk, terwijl verplaatsen wel zou helpen om de opgaven die spelen op te lossen. En als zij al in aanmerking komen voor een rijksbijdrage, dan blijven zij zich geconfronteerd zien met hoge bijkomende kosten. Daarop hebben we deze regeling ontwikkeld, passend bij de vraag en de gebiedsopgave. We bekijken nog of de regeling de komende jaren ook voor andere gebieden in Zuid-Holland kan worden opengesteld.” Daarnaast wil de provincie de regeling ook beschikbaar maken voor boeren die willen stoppen en de subsidiëring van hiermee gemoeide kosten. Hiervoor moet de Europese Commissie echter eerst toestemming geven. De procedure hiervoor is in gang gezet.
