2022 is het jaar waarin de krapte op de Nederlandse arbeidsmarkt een recordhoogte bereikte. Ook in Rijnmond is hier sprake van, zoals blijkt uit het vandaag gepubliceerde Regio in Beeld rapport. In alle beroepsgroepen is sprake van een tekort aan personeel en het aantal openstaande vacatures in Rijnmond steeg naar 36.300. Aan de andere kant daalde het aantal WW-uitkeringen tot 13.748 in de regio en 152.000 landelijk in het derde kwartaal. Steeds meer werkgevers hebben moeite met het vinden en behouden van personeel. Het personeelstekort wordt ook in Rijnmond steeds meer gevoeld en in een aantal sectoren zal deze krapte structureel zijn. Dit vraagt om een andere aanpak van alle partijen op de arbeidsmarkt.
Tekorten in beeld
De arbeidsmarkt in Rijnmond was medio 2022 zeer krap. Dit betekent dat er veel meer vacatures zijn dan mensen die deze vacatures kunnen vervullen. In totaal stonden er aan het eind van het tweede kwartaal 36.300 vacatures open. Tegenover een groeiend aantal openstaande vacatures staan steeds minder werkzoekenden. In het tweede kwartaal van 2022 was de spanning op de arbeidsmarkt zo hoog opgelopen dat er voor het eerst landelijk meer vacatures waren dan werklozen. Inmiddels is die verhouding tussen werklozen en vacatures verder opgelopen. Aan het eind van het tweede kwartaal van 2022 stonden landelijk tegenover elke 100 werklozen inmiddels 143 openstaande vacatures .
Ontwikkeling Vacatures
Het aantal openstaande vacature is in Rijnmond sinds begin 2021 gestegen van 18.600 tot 36.300. Van de vacatures die medio 2022 openstonden in Rijnmond waren de meeste voor technische beroepen, maar ook economisch en administratieve beroepen en transport en logistieke beroepen scoren hoog. Het is voor werkgevers erg lastig om de vacatures te vervullen doordat er steeds minder werklozen zijn.
Ontwikkeling WW
Doordat er veel werk beschikbaar is neemt het aantal WW-uitkeringen in Rijnmond ook af. Eind september werden 13.748 WW-uitkeringen uitgegeven, terwijl dit een jaar geleden nog 18.637 waren: een afname van ruim 26%. Gezien de huidige economische ontwikkelingen is de verwachting dat het aantal WW-uitkeringen licht zal toenemen.
Structurele tekorten
In een aantal sectoren, zoals de techniek, zorg en ICT is er al langer sprake van krapte. Daarnaast steeg de krapte in andere sectoren ook. Deze stijging werd door de coronacrisis tijdelijk gedempt, maar tegelijkertijd stapten in die periode wel veel mensen over naar ander werk waarna zij niet meer terugkeerden naar hun oorspronkelijke baan. Ook werken veel mensen in deeltijd en het aantal studenten dat een opleiding tot een krapteberoep afrond is niet voldoende om de krapte op te lossen. Bovendien stuwen de ambities van de overheid op het gebied van de klimaatdoelen en de woningbouw de krapte verder omhoog. Meer structurele oorzaken van de krapte zijn de vergrijzing en de kwalitatieve mismatch op de arbeidsmarkt.
De komende jaren zullen veel oudere werknemers met pensioen gaan. Het aandeel werkenden boven de 50 jaar is nog nooit zo hoog geweest en wanneer zij stoppen met werken moeten de ontstane vacatures ingevuld gaan worden door jongeren en andere werkenden. Echter is er veel minder aanbod van jongere werknemers die het gat kunnen opvullen, hetgeen tot structurele krapte gaat leiden. Een andere structurele oorzaak van de krapte is de kwalitatieve mismatch op de arbeidsmarkt. Ondanks de krapte zijn er ook nog mensen die moeilijk aan het werk komen omdat hun ervaring, opleiding of arbeidsfitheid niet aansluit bij wat er gevraagd wordt door werkgevers.
Andere aanpak arbeidsmarkt
Door vergrijzing, ontgroening, een toenemend aantal banen, minder werkzoekenden en een kwalitatieve mismatch staat de arbeidsmarkt onder spanning. In een aantal sectoren, zoals de zorg, techniek, ICT en bouw zullen de personeelstekorten structureel zijn. Dit vraagt om een andere aanpak van de arbeidsmarkt. UWV wil er, samen met partners (gemeenten, vakbonden, onderwijs en werkgevers), voor iedereen zijn en een nóg actievere rol spelen op de arbeidsmarkt. Door om- en bijscholing kunnen veel werkzoekenden, met of zonder uitkering, worden toegeleid naar beroepen met structurele tekorten. Hierdoor ontstaat ook mobiliteit op de arbeidsmarkt, waardoor banen vrijkomen voor mensen die maar moeizaam een plek op de arbeidsmarkt weten te verwerven.